"Dom pod Dwoma Orłami" odcinek 10 ostatni - niedziela, 12.03.2023, o godz. 20.20 w TVP1
Ostatni 10 odcinek "Domu pod Dwoma Orłami" będzie zarazem poruszającym pożegnaniem Zofii z Maurycym. Przez wiele lat Szablewska nie będzie wiedziała co się stało z jej niewidomym bratem po tym jak Ukraińcy dokonali rzezi na ich rodzinie i innych mieszkańcach Nowosioła. Dzięki Aksini (Daria Polunina), młodzieńczej miłości Zbyszka, w ostatnim 10 odcinku "Domu pod Dwoma Orłami" Zofia dowie się, że Zbyszek i Maurycy przeżyli. Syn Zofii będzie zawdzięczał życie przybranemu bratu, Wasylce (Andrew Zhuravsky), który ocali go przed okrutnymi zbrodniarzami z Ukraińskiej Powstańczej Armii.
Odnalezienie Maurycy w finałowym 10 odcinku "Domu pod Dwoma Orłami" wleje w serce Zofii nadzieję, że Zbyszka też odnajdzie. Widok zaniedbanego, skatowego, niewidomego brata, skazanego na szpital psychiatryczny będzie dla Szablewskiej wstrząsający. Dlatego też postanowi jak najszybciej go stamtąd zabrać. - Maurycy, to ja Zośka. Poznajesz mnie? Maurycy kochany, powiedzieli mi, że ty nie żyjesz... Zabiorę cię stąd, słyszysz? Przysięgam ci, nie zostaniesz tutaj ani chwili dłużej. Idziemy stąd!
Ale na drodze stanie jej lekarz, doktor Dniepruk (Mirosław Kropielnicki), który na koniec "Domu pod Dwoma Orłami" nie pozwoli, żeby Maurycy opuścił zakład dla psychicznie chorych. - Muszę zabrać Maurycego do domu - wyjaśni Zofia, nie rozumiejąc jeszcze co się tam dzieje. - Jak zabrać? Gdzie? Do Polski? - Do Wrocławia. To jest teraz taki nasz nowy Lwów - doda Szablewska. - To niemożliwe, absolutnie niemożliwe. Maurycy jest teraz obywatelem Związku Radzieckiego
- Jest Polakiem!
- Nie, on podpisał przyjęcie radzieckiego obywatelstwa - przekaże Zofii lekarz Maurycego. - A co podpisał? Przecież on nic nie widzi! Nie wiedział co podpisuje! Doktorze pan mi musi pomóc...
- Pani Zofio ja pani z całego serca pomogę. Będzie papier od władzy to pojedziecie. A póki co ja robię wszystko, co mogę zrobić. Ja jego bronię, żeby go nie bili, żeby mu nie kradli jedzenia. To jest wszystko co ja mogę zrobić... - doda i wspomni o tym, że Maurycego odwiedza także Zbyszek.
Wiele lat później, w 1997 roku, w ostatnim 10 odcinku "Domu pod Dwoma Orłami" sędziwa Zofia (Małgorzata Zajączkowska) opowie córce Helenie (Agnieszka Mandat), wnuczce Mariannie (Sonia Mietielica) i jej narzeczonemu Paulowi Szablewskiemu (Thomas Christian) w jakich strasznych okolicznościach nastąpiła śmierć Maurycego w psychiatryku.
- Maurycy umarł pół roku później. A nawet gdyby żył 10 lat, nie mogłabym go stamtąd wyciągnąć, bo przecież Związek Radziecki trwał dużo dłużej. Na szczęście Maurycy nie umierał sam. Zbyszek był przy nim. Od końca wojny zawsze pod ręką. Zawsze na każde zawołanie. Doktor Dniepruk tak powiedział... Jeździłam do Maurycego codziennie i czekałam. Zbyszek nie pojawił się... Jak coś upadło, niech tak leży. Mówią Ukraińcy. Pasuje to i do Zbyszka. Coraz bardziej oszalały uciekał od wszystkich. Zmarł zaraz po Maurycym... - wyzna drżącym głosem Zofia, która na koniec "Domu pod Dwoma Orłami" nadal nie pogodzi się, że straciła wszystkich, których tak bardzo kochała.