Michał Znicz

i

Autor: NAC Grób aktora jest zniszczony

Zaniedbany grób przedwojennego aktora. Tragiczny życiorys [ZDJĘCIA]

2020-04-27 13:50

Marek Teler, dziennikarz i autor książki "Zapomniani artyści II Rzeczypospolitej", który w internecie znany jest jako Marekos, ustalił miejsce pochówku przedwojennego polskiego aktora Michała Fajertka-Znicza (+48 l.). Grób gwiazdra XX-lecia międzywojennego jest w opłakanym stanie.

Okoliczności śmierci Michała Znicza do dziś budzą sporo kontrowersji. Jedna z wersji podaje, że aktor zamordowany przez Niemców w 1942 roku w czasie likwidacji Zakładu dla Nerwowych i Psychicznie Chorych Żydów „Zofiówka” w Otwocku. Inne źródła mówią nawet o samobójstwie. Leon Schiller precyzował nawet, że artysta miał się powiesić.

Interwencja księdza egzorcysty w szpitalu psychiatrycznym w Otwocku. Przerażające [Zakazane MIEJSCA WIDEO]

Okazuje się, że Znicz zmarł zupełnie inaczej. Ostatnie lata życia spędził Pruszkowie, gdzie umieściła aktora jego żona Janina Morska. 

- Znicz na skutek wojennych przeżyć popadł w ciężką chorobę nerwową, stał się prawie melancholikiem. W swojej nowej kryjówce Znicz mieszkał krótko. 24 grudnia 1943 roku zmarł podobno na serce. Piszę „podobno”, ponieważ ciotka później dowiedziała się, że ludzie, u których umieściła Znicza, byli specjalistami od wysyłania Żydów na tamten świat. Brali z góry grubszą gotówkę lub złoto, a potem lokatorzy w szybkim czasie umierali na serce. (...) Znicz został pochowany pod obcym nazwiskiem, nie pamiętam jakim - pisała na łamach "Ekranu" w 1958 roku siostrzenica Janiny Morskiej, Hanna Szukalska.

34 lat później w magazynie "Film" napisano, że Michał Znicz przebywał w getcie warszawskim, z którego uciekł i zmarł niedługo później w Pruszkowie. Pochowany został w Gąsinie pod przybranym nazwiskiem Arnold Szubert.

Okazuje się, że Michał Znicz spoczął na cmentarz na Żbikowie, najstarszej nekropolii znajdującej się na terenie dzisiejszego Pruszkowa. 

- Jego skromny grób w kwaterze O zachował się do dnia dzisiejszego. Na nagrobku widnieje data śmierci 1 grudnia 1943 r., zatem odmienna od tej podanej przez Hannę Szukalską, lecz napis „MICHAŁ ZNICZ AKTOR” nie pozostawia wątpliwości, że chodzi o gwiazdę takich przedwojennych filmów jak „Pieśniarz Warszawy”, „Dwie Joasie” i „Zapomniana melodia”. Tak więc nawet jeśli został pochowany pod nazwiskiem Arnold Szubert, rodzina Michała Znicza dość szybko zmieniła tablicę nagrobną i umieściła na niej właściwe nazwisko - czytamy we wpisie Marka Telera.

Po otwarciu cmentarzy, udało się znajomej dziennikarza udać na cmentarz i zrobić zdjęcia grobu Michała Znicza. Niestety mogiła jest w opłakanym stanie.

- Wśród nowych i zadbanych grobów na Cmentarzu na Żbikowie w Pruszkowie znajduje się jedna zaniedbana i przybrudzona tablica, z którą wiąże się tragiczna historia wspaniałego aktora zniszczonego przez brutalną wojenną rzeczywistość... - czytamy na początku wpisu Marekosa. - Napis jest dość mocno zatarty, niemniej jednak po lekkim wyostrzeniu zdjęcia udało mi się go odczytać: "MICHAŁ ZNICZ
ARTYSTA DRAMATYCZNY ZMARŁ DN. 24 XII 1943 NAJLEPSZEMU MĘŻOWI ŻONA". W tym miejscu przepraszam za wprowadzenie w błąd, pisząc, że na grobie aktora jest wyryta data śmierci 1 grudnia 1943 r. Informację taką otrzymałem od osoby zajmującej się inwentaryzacją Cmentarza Żbikowskiego, ale najwidoczniej wynikała ona z niemożności odczytania daty dziennej zgonu Znicza. Potwierdza się zarazem moje przypuszczenie, że o pochowanie aktora pod prawdziwym nazwiskiem zadbała jego żona, aktorka Janina Morska - zakończył Teler.

Odeszli nagle. Tak wyglądają groby aktorów i muzyków. (Nie)zapomniani
Źródło: Zaniedbany grób przedwojennego aktora. Tragiczny życiorys [ZDJĘCIA]
Najnowsze