Wierzą, że urodzi się córka, bo syn zwiastuje nadciągającą wojnę. Najstarszy z synów Winnych, Roman, często zagląda do kieliszka. Pod wpływem alkoholu staje się agresywny i terroryzuje żonę Władzię oraz synów, Ignacego i Floriana. Kasia zaczyna rodzić miesiąc przed planowanym rozwiązaniem.
Poród jest ciężki, a przyszła matka traci sporo krwi. Mimo pomocy medyka i Karwasiowej, wiejskiej położnej, umiera, dając życie dwóm córkom - Ani i Mani. Bronia i Antoni przenoszą się do owdowiałego syna, by pomóc mu w opiece nad bliźniaczkami.
Najmłodszy z braci Winnych, Kajetan, zaciąga się do wojska. Gdy w pobliżu posiadłości rodziny pojawiają się pruscy żołnierze, Antoni wysyła bliskich do leśnej chaty Batalków, z dala od zaatakowanego Brwinowa. Sam wraca do domu, by ratować synów i dobytek. Wkrótce potem do wsi przyjeżdżają Prusacy, a za nimi Kozacy.
